تعیین نسبت تربیت اسلامی با ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت و سند تحول بنیادین

تعیین نسبت تربیت اسلامی با ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت و سند تحول بنیادین

دسته بندی : وورد

نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه: 21 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

چکیده سند تحول بنیادین با هدف تحولی زیر بنایی در آموزش و پرورش بدلیل عدم ابتناء سیستم آموزش و پرورش بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و برای نیل به اهدافی از جمله تربیت اسلامی و باور عمیق به اسلام و اندیشه ها و ارزش های والا و در نهایت دستیابی به چشم انداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق 1404طراحی شده است . از آنجا که متفکرین اسلام، اصول و مبانی اندیشه های عقلی خود را با مبانی دینی قرآن و سنت تطبیق داده اند و هدف نهایی سند تحول بنیادین نیز دستیابی به پرورش یافتگانی با شایستگی ها و توانمندی های اعتقادی بر مبنای فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی است، لذا مقایسه و تطبیق دوباره ساحت های شش گانه سند تحول بنیادین با تربیت اسلامی، اصلاح خلاء های احتمالی و در نهایت تقویت بنیان های نظری سند خواهد شد. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی و تعیین نسبت تربیت اسلامی با ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت و سند تحول بنیادین می پردازد. در سند تحول بنیادین تربیت به معنای" فرایند تعاملی زمینه ساز تکوین و تعالی پیوسته ی هویت متربیان، به صورتی یکپارچه و مبتنی بر نظام معیار اسلامی، به منظور هدایت ایشان در مسیر آماده شدن جهت تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه ابعاد" تعریف شده است و هدف کلی تربیت این گونه تعریف شده است : " تکوین و تعالی پیوسته هویت متربیان به گونه ای که بتوانند در موقعیت خود و دیگران در هستی ، را به درستی درک و آن را به طور مستمر با عمل صالح فردی و جمعی متناسب با نظام معیار اسلامی اصلاح نماید " . در سند بنیادین تحول در راستای رویکرد جامع و متوازن مفهوم تربیت به جای تعلیم و تربیت استفاده شده است و تعلیم از مقتضیات تربیت برشمرده شده است. در سند تحول بنیادین عقل ورزی از اصول تربیت اسلامی تعریف شده و مربیان و متربیان نسبت به خردورزی و نقادی مداوم عمل خود و دیگران ترغیب شده اند. تامل در چهارچوب سند تحول بنیادین و مقایسه آن با اهداف تربیت اسلامی خود نقطه قوتی در جهت آرمانهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به حساب می آید و چشم انداز مطمئنی را برای پویندگان راه تعلیم و تربیت نمایان می سازد. کلیدواژه : تربیت اسلامی،ساحت های شش گانه،تعلیم و تربیت،سند تحول بنادین مقدمه بر اساس سند تحول; تربیت دینی و اخلاقی- تربیت سیاسی و اجتماعی- تربیت زیستی و بدنی- تربیت هنری و زیبا شناختی- تربیت اقتصادی و حرفه ای- تربیت علمی و فناوری -ساحت هایی هستند که تعلیم و تربیت دانش آموزان بر اساس آنها صورت خواهد گرفت. همچنین در سند تحول بنیادین، محور فعالیت های مدارس باید بر پنج عنصر علم، ایمان، اخلاق، عمل و تفکر صورت گیرد. تمام اهداف، ماموریتها و چشم انداز سند بنیادین آموزش و پرورش رسیدن به حیات طیبه است. سند تحول بنیادین فاقد نگاه صنفی بوده و بر اساس این سند هر کس در آموزش و پرورش کار می کند وظیفه تربیت اسلامی دارد.پرورش نسلی انقلابی، مکتبی، پیرو قرآن و عترت بزرگ ترین وظیفه و رسالت متولیان دستگاه تعلیم و تربیت بویژه معلمان است. خودشناسی، ارتباط با خدا و ارتباط فرد با خلقت را از ثمرات اجرای تحول بنیادین است موفقیت آموزش و پرورش در این امر منوط به همکاری تنگاتنگ سایر دستگاه های دولتی و خانواده ها است.. رسالت آموزش و پرورش تربیت انسان است که باید بر اساس سند تحول بنیادین در ساحت های شش گانه اعتقادی، عبادی و اخلاقی، زیستی و بدنی، اجتماعی و سیاسی، اقتصادی و حرفه ای، علمی و فناوری، هنری و زیبای شناختی تربیت شوند تا دانش آموزانی در تراز نظام مقدس جمهوری اسلامی قرار گیرند. موضوع تربیت در ساحت های ششگانه باید در دستور کار جدی همکاران قرار گیرددشمن برای به انحراف کشیدن جوانان تلاش می نماید تا آنان را به سمت بی هویتی سوق دهد، لذا باید با مدیریت جهادی به تقویت ایمان و تربیت دانش آموزان در همه ساحت ها پرداخته تا با توطئه های دشمنان مقابله کنیم . تدوین سند چشم انداز و برنامه بلند مدت برای آموزش و پرورش استان در همه حوزه ها با رویکرد سند تحول بنیادین و سند ملی چشم انداز 1404 باید دردستور کار قرار گیرد. سند تحول بنیادین یک سند راهبردی در حوزه تعلیم و تربیت است که به ریشه و اساس فعالیت ها کار دارد تا همه امور براساس موازین و آموزهای اسلامی باشد. از الزامات تحول بنیادین تغییر نگرش و تفکر است سند تحول، آموزش و پرورش را یک نهاد فرهنگی اجتماعی، مدرسه را کانون فرهنگی و تربیتی و معلم را شخصیت فرهنگی و تربیتی می داند. مدیران مدارس باید با استفاده از قابلیت ها و توانایی های بالای خود برنامه های مدون برای اجرایی نمودن سند تحول و تربیت نسل آینده تدوین نموده و معلمان نیز با آموزش های لازم ، محیط شاد و با نشاطی را برای ادامه تحصیل دانش آموزان فراهم آورند. بیان مسئله تحول بنیادین در هر پدیده اجتماعی و از جمله دانش علوم تربیتی مستلزم شناخت فلسفه ی آن حوزه و بازشناسی مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی و از جمله شناخت انسان، جامعه و تاریخ است.مکاتب مختلف فکری بشری تا ادیان الهی از جمله مکاتب فکری اسلام، ایده آلیسم، رئالیسم، نئوتومیسم، پراگماتیسم و اگزیستانسیا لیسم و مکاتب فلسفه علوم و از جمله علوم تربیتی، تجربه گرایی، عقل گرایی، نقدگرایی، اثبات گرایی، تکامل گرایی هریک ب ه نحوی مبتنی بر مبانی فکری از مباحث متافیزیکی تا مسائل مادی هستند. از دیدگاه الهی پس از ختم نبوت و ارسال رسل و مکتب اسلام تنها دین الهی است که نزد خداوند مقبول است و هرکسی غیر از اسلام مکتبی انتخاب کند، پذیرفته نیست .بنابراین در جمهوری اسلامی ایران نیز تعلیم و تربیت و تحول بنیادین در آن را باید تحت لوای آموز ههای جاودانه اسلام جست وجو کرد.مبانی و مفروضات مکتب اسلام بر علوم و دانش تعلیم و تربیت موثر است، چرا که علوم تربیتی از سنخ حکمت عملی است (که بدون حکمت نظری نمی تواند باشد)، همچنین بخشی از علوم تربیتی از سن بایدها و نبایدها است که تحت تاثیر عقاید و اخلاق قرار دارد، علاوه بر این علوم تربیتی مستلزم شناخت انسان به عنوان متربی است که مستلزم شناخت فلسفه ی تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام است. اهمیت تربیت اسلامی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ارزش های بیان شده در سند تحول بنیادین بر اساس آموزه های قرآن و سنت پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت علیهم السلام، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رهنمود های رهبر کبیر انقلاب اسلام حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری و سند چشم‏انداز بیست ساله و نقشه جامع علمی کشور و سیاست های کلی تحول نظام آموزشی تهیه و تدوین شده است و با مبانی نظری سند ملی آموزش و پرورش (شامل فلسفه ی تعلیم وتربیت، فلسفه ی تعلیم و تربیت رسمی عمومی و رهنامه ی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی در جمهوری اسلامی ایران) سازگار و مستند به مضامین مندرج در آن ها می باشد. فرایند تعلیم وتربیت در تمام ساحت های تعلیم وتربیت (شامل تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، تعلیم و تربیت اجتماعی و سیاسی، تعلیم و تربیت زیستی و بدنی، تعلیم و تربیت هنری و زیبا شناختی، تعلیم و تربیت اقتصادی و حرفه ای، تعلیم و تربیت علمی و فناورانه) بر نظام معیار اسلامی (مبانی و ارزش های برگرفته از قرآن، سنت معصومین (ع)و عقل) منطبق است و تعلیم و تربیت اعتقادی،عبادی و اخلاقی در آن محوریت دارد.همچنین بر میراث نظری و عملی حضرت امام خمینی (ره)، تعمیق علاقه و پیوند با انقلاب اسلامی،قانون اساسی و ولایت فقیه تاکید می کند.این ارزش ها‏ زمینه ساز کسب شایستگی های پایه - با تاکید بر خصوصیات مشترک اسلامی – ایرانی و انقلابی، در راستای تکوین و تعالی پیوسته هویت دانش آموزان در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی است. در سند تحول بنیادین بر نقش معلم (مربی) به عنوان هدایت کننده و اسوه ای امین و بصیر در فرایند تعلیم و تربیت و موثرترین عنصر در تحقق ماموریت های نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی تاکید می کند .همچنین بر کرامت ذاتی و اکتسابی انسان و کسب فضایل اخلاقی از جمله ایمان، تقوا، تولی و تبری، عمل صالح ، خودباوری، روحیه مجاهدت، ظلم ستیزی،علم،حکمت، عفت، شجاعت وعدالت، صداقت،ایثار و فداکاری تاکید می ورزد. تکوین و تعالی جنبه های انسانی هویت دانش آموزان برای تقویت روابط حق محور، عدالت گستر و مهرورزانه با همه انسان ها در سراسر در سند تحول بنیادین بسیار مورد توجه قرار گرفته است. نقش جایگاه ها و افراد مختلف بر تربیت اسلامی در سند تحول بنیادین در سند تحول بنیادین بر منزلت علم هدایت گر،توانمندساز و نافع،مقام وجایگاه عالم و معلم ارج می نهد.همچنین بر جایگاه و نقش تربیتی خانواده و افزایش مشارکت اثربخش با نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی تاکید می نماید. همچنین در این سند تعلیم وتربیتی مساجد و اماکن مذهبی،نهادهای مردمی،اجتماعی و رسانه ها ارج شده است. در این سند بر عدالت تربیتی در ابعاد کمی ، همگانی و الزامی و عدالت کیفی با رعایت تفاوت‏ های فردی، جنسیتی، فرهنگی و جغرافیایی تاکید می کند.ازجامعیت، یکپارچگی و توجه متوازن به ساحت‏های تعلیم وتربیت برخوردار است.بر توجه توامان به منافع و مصالح فردی و اجتماعی در چارچوب منافع و مصالح ملی تاکید می نماید.بر صیانت از وحدت ملی و انسجام اجتماعی با محوریت هویت مشترک اسلامی- ایرانی تاکید می شود.بر وطن دوستی و افتخار به ارزشهای اصیل وماندگار اسلامی- ایرانی و اهتمام به احیای تمدن اسلامی تاکید می نماید. با تاکید بر استمرار فرهنگ اسلامی- ایرانی از طریق ارزیابی آگاهانه آن وتعامل نقادانه با سایر فرهنگ ها بر اساس نظام معیار اسلامی اهتمام ورزیده می شود.بر بصیرت و تعالی در زمینه های گوناگون اعتقادی،عبادی و اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی تاکید می نماید. ‏ بر نقش نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی به عنوان عامل اثرگذار اجتماعی و مولد نیروی انسانی و سرمایه فرهنگی و معنوی جهت رشد و تعالی همه جانبه و پایدار و اعتلای فرهنگ عمومی مبتنی بر نظام معیار اسلامی تاکید می نماید. بر مدرسه به عنوان کانون تعلیم وتربیت رسمی عمومی و محل کسب تجربه های تربیتی تاکید می نماید.بر تقویت شان حاکمیتی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی در ابعاد سیاستگذاری، برنامه ریزی، پشتیبانی و نظارت و ارزیابی ضمن مشارکت پذیری و کاهش تصدی گری غیرضرور در بعد اجرا با رعایت اصل عدالت تاکید می نماید. بر جایگاه و نقش تعلیم و تربیتی نهاد رسانه و فناوری های ارتباطی و بهره گیری هوشمندانه از آن و مواجهه فعال و آگاهانه جهت پیشگیری وکنترل آثار و پیامدهای نامطلوب آن تاکید می نماید.بر آینده پژوهی و پایش تحولات موثر بر تعلیم و تربیت رسمی عمومی به منظور ایفای نقش فعال در مواجهه با چالشهای پیش رو در عرصه های مختلف تاکید می نماید. بر آموزه های بنیادین مهدویت و انتظار که رمز هویت اسلام ناب و عامل حیات وبقای آن در عصر غیبت است به عنوان مهمترین رسالت منتظران در عصر غیبت تاکید می نمایدبر هویت شناخت مدار و واقع نمایی و معنای گسترده،جامع و منسجم معرفت(وحیانی،عقلانی،نقلی و تجربی)تاکید می نماید.بر پرورش و ارتقاء انواع و مراتب عقلانیت در همه ساحت های تعلیم و تربیت تاکید می نماید. وزارت آموزش و پرورش مهمترین نهاد تعلیم وتربیت رسمی عمومی، متولی فرایند تعلیم و تربیت در ساحت های تعلیم و تربیت، قوام بخش فرهنگ عمومی و تعالی بخش جامعه صالح بر اساس نظام معیار اسلامی، با مشارکت خانواده،نهاد ها وسازمانهای دولتی و غیر دولتی است. این نهاد ماموریت دارد با تاکید بر شایستگی های پایه، زمینه دستیابی دانش آموزان در سنین لازم التعلیم طی 12 پایه تحصیلی به مرتبه ای از حیات طیبه در ابعاد فردی، خانوادگی و، اجتماعی را بصورت نظام مند، همگانی، عادلانه و الزامی در ساختاری کارآمد و اثر بخش فراهم سازد. انجام این مهم نقش زیرساختی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی را در رشد و تعالی کشور، تولید سرمایه انسانی، اجتماعی، فرهنگی، گسترش عدالت و تعاملات سازنده و موثر جهانی و ایجاد بستر های لازم برای تحقق آرمان ها و اهداف متعالی انقلاب اسلامی ایران و برپایی تمدن اسلامی محقق می‏سازد. حیات طیبه در مدارس بر اساس سند تحول بنیادین بر پایه ی این چشم انداز، مدرسه جلوه ای است از تحقق مراتب حیات طیبه و جامعه صالح اسلامی، سازمانی یادگیرنده،کانون عرضه ی خدمات وفرصت‏های تعلیم وتربیتی، زمینه ساز درک و اصلاح موقعیت توسط دانش آموزان و تکوین وتعالی پیوسته ی هویت آنان بر اساس نظام معیار اسلامی، در چارچوب فلسفه و رهنامه ی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران که دارای ویژگی‏های زیر است: • تجلی بخش فرهنگ غنی اسلامی در روابط و مناسبات با خالق، خود، دیگران و خلقت به قصد قربت الهی (به ویژه تکلیف گرایی، مسئولیت پذیری،کرامت نفس، وفاداری و امانتداری،خودباوری، همدلی،احترام، اعتماد، وقت شناسی، نظم و جدیت[9] ). • نقطه ی اتکای دولت و ملت در رشد، تعالی و پیشرفت کشور و کانون تربیتی محله • برخوردار ازقدرت تصمیم گیری وبرنامه ریزی در حوزه های عملیاتی در چارچوب سیاست های محلی، منطقه ای و ملی • نقش آفرین در انتخاب آگاهانه، عقلانی، مسئولانه و اختیاری فرایند زندگی فردی و اجتماعی دانش آموزان بر اساس نظام معیار اسلامی • دارای ظرفیت پذیرش تفاوت های فردی،کشف وهدایت استعدادهای متنوع فطری و پاسخ گوئی به نیاز‏ها و علائق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح و چارچوب نظام معیار اسلامی؛ • یادگیرنده،کمال جو، خواستار تعالی مستمر فرصت های تربیتی، تسهیل کننده ی هدایت،یادگیری و تدارک بیننده ی خودجوش ظرفیت‏های جدید در خدمت تعلیم وتربیت • خود ارزیاب، مسئول و پاسخگو نسبت به نظارت و ارزیابی بیرونی (نظام آموزشی) • تامین کننده ی محیط اخلاقی، علمی، امن، سالم، با نشاط، مهرورز و برخوردار از هویت جمعی • برخوردار از مربیان دارای فضائل اخلاقی و شایستگی های حرفه ای با هویت یکپارچه توحیدی بر اساس نظام معیار اسلامی. • مبتنی بر رویکرد مدیریتی نقد پذیر و مشارکت جو و یادگیرنده. • متکی بر ارکان تعلیم وتربیت و بهره مند از ظرفیت عوامل سهیم و موثر و مبتنی بر مشارکت ذی نفعان(با تاکید برمربیان، دانش آموزان و خانواده)؛ • برخوردار از بهره ی فناوری آموزشی در سطح معیار؛ با توجه به طیف منابع و رسانه های یادگیری( اعم از مصنوع و غیر مصنوع) • دارای ظرفیت تصمیم سازی برای نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی • دارای تعامل اثر بخش با مساجد، نهاد ها،مراکز مذهبی وکانون های محلی نظیر فرهنگ سرا، کتابخانه های عمومی و برخوردار از ارتباط مستمر و موثر با عالمان دینی، صاحبنظران و متخصصان • دارای پیوند موثر با موضوعات و مسائل جامعه در مقیاس محلی، منطقه ای و ملی با حضور فعال در حیات اجتماعی.