صفحه محصول - پروتکل درمانی شناختی رفتاری CBT اختلالات جنسی

پروتکل درمانی شناختی رفتاری CBT اختلالات جنسی (docx) 17 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 17 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

چکيده: تمايلات جنسي پديده اي است كه اهميت به آن امري واقع بينانه و ناديده انگاشتن آن از محالات مي باشد،‌ چرا كه مانند ساير اميال غريزي انسان از آغاز تولد كودك وجود داشته است و متناسب با رشد او متحول و شكوفا مي شود(آرمان،‌ 1384). امروزه مشكلات جنسي بي نهايت شايع شده و به همين لحاظ براي كمك به تعداد زيادي از همسران يا افرادي كه اينگونه مشكلات را تجربه مي كنند نياز قابل توجهي به خدمات درماني وجود دارد. با توجه به اين که زنان برخوردار از سلامت كامل جسمي، رواني و عاطفي، پايه هاي مستحكم زندگي خانوادگي سالم و توأم با سعادت هستند،لذا هدف پژوهش حاضر بررسي تاثير آموزش شناختي- رفتاري بر دانش ، نگرش و اعتماد به نفس جنسي زنان مي باشد. روش پژوهش نيمه تجربي از نوع پيش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماري شامل کليه زنان متاهل40-20 ساله بودند که به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش و کنترل گمارده شدند. در مورد گروه آزمايش، 8 جلسه مشاوره شناختي –رفتاري اجرا شد و در مورد گروه کنترل هيچ مداخله اي انجام نشد. ابزارهاي پژوهش عبارت بودند ازپرسشنامه دانش جنسي( آن هوپر، 1992)، پرسشنامه نگرش جنسي (خوشابي و والايي، 1379) و پرسشنامه اعتماد به نفس جنسي( آن هوپر، 1992). براي تجزيه و تحليل داده هاي آماري از شاخصهاي مركزي و پراكندگي و آزمونهاي پارامتريك و ناپارامتريك همچون آزمون T و کاي دو و آزمون ويل گاکسون و من ويتني استفاده شد. .نتايج پژوهش نشان داد که مشاوره شناختي – رفتاري جنسي بر بهبود دانش جنسي ( 0001/0> p) و نگرش جنسي( 0001/0> p) و اعتماد به نفس جنسي ( 0001/0> p) زنان موثر بوده است. همچنين بين دانش جنسي و نگرش جنسي زنان همبستگي معني دار و مثبت وجود داشت. واژگان کليدي: دانش جنسي - نگرش جنسي- مشاوره شناختي - رفتاري جنسي زنان روش اجراي پژوهش روش اجراي تحقيق را ماهيت و موضوع تحقيق، هدف آن و امکانات پژوهشگر تعيين ميکند (دلاور، 1384). در اين تحقيق که از نوع شبه تجربي ميباشد. براي اجراي آن، ابتدا ساختار و طرح جلسههاي مشاوره گروهي براساس نظريه شناختي-رفتاري تهيه شد. براي انجام اين عمل از متون علمي مربوط به نظريه و کاربرد نظريه در درمان اختلالات جنسي و توصيههاي عملي اساتيد راهنما و مشاور استفاده شد و فهرست فنون و نحوۀ انجام مشاوره گروهي تدوين گرديده و سپس قالب جلسات مشاوره گروهي مشخص شد.روش جمع آوري پيش آزمون به اين صورت بود که در همان مرحله نمونه گيري چنانچه افراد رضايت خود را براي شرکت در مطالعه ابراز کرده و وارد مطالعه مي شدند، از آنها خواسته مي شد به پرسشنامه پيش آزمون جواب دهند. بعد از آن گروه هاي آزمايش و کنترل مشخص شدند و سپس اعضاي گروه آزمايشي در 8 جلسه مشاوره گروهي شناختي -رفتاري که زمان هر جلسه يک ساعت و نيم بود شرکت کردندو در نهايت از آنها پس آزمون در جلسه اي که در منزل محقق ( محل برگزاري جلسات آموزشي) برگزار مي شد گرفته شد. در گروه کنترل مداخله صورت نگرفت و صرفاٌ در رابطه با آنها پيش آزمون و پس آزمون گرفته شد. 3-9- روش تجزيه و تحليل اطلاعات: اطلاعات بدست آمده بوسيله نرم افزارSPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. جهت تحليل داده ها از شاخصهاي مركزي و پراكندگي و آزمونهاي پارا متريك و ناپارامتريك همچون آزمون T و کاي دو و آزمون ويل گاکسون و من ويتني استفاده شد. 3-10-طرح جلسات مشاوره گروهي 3-10-1-جلسه اول هدف : آشنايي اعضا و گرفتن پرسشنامه پيش آزمون و افزايش آگاهي جنسي محتواي جلسه: 1-آشنا سازي اعضا با يکديگر و رهبر گروه و قوانين و ساختار گروه 2-توضيح و بيان هدف مطالعه براي شرکت کنندگان 3-تاکيد بر محرمانه بودن پاسخها 4-نحوۀ تکميل پرسشنامه 5-تکميل پرسشنامه پايه توسط اعضا 6-شروع آموزش و آگاهي جنسي 7-معرفي کتاب 3-10-2-جلسه دوم: هدف: آموزش مهارتهاي شناختي محتواي جلسه: 1-پرسش از جلسه قبل 2-آموزش آرميدگي 3-آموزش مهارت خيال پردازي در اين جلسه، درمانگر ابتدا مروري کلي بر مفاهيم جلسه قبل داشت و سپس به آموزش تکنيک آراميدگي يا ريلکسيشن پرداخت و در نهايت مهارت خيال پردازي ابتدا با تصاوير غير جنسي و بعد با تصاوير جنسي آموزش داده شد. 3-10-3-جلسه سوم: هدف: ادامه آموزش مهارتهاي شناختي محتواي جلسه: 1-پرسش از جلسه قبل و بررسي انجام تکليف 2-آموزش مهارتهاي تمرکز-توجه در اين جلسه بعد از بررسي انجام تکليف توسط درمانجو مهارتهاي تمرکز-توجه آموزش داده شد. در اين مهارت ابتدا از درمانجويان خواسته شد تا بر يک شئ خاص توجه کنند و به دقت آنرا توصيف کنند سپس تمرکز خود را بر احساسات بدني خود متمرکز کنند و آنها را بشناسند و بيان کنند. 3-10-4-جلسه چهارم: هدف: آشنايي باافکار و عقايد منفي که باعث بروز احساسات منفي نسبت به مسائل جنسي ميشود. محتواي جلسه: 1-توصيف انواع مختلف شناختهاي ناسازگارانه 2-شناخت افکار ناسازگارانه و خودگوييها 3-توصيف هيجانهاي همراه با شناختهاي ناسازگارانه. در اين جلسه به نقش مهم تکلم شبه آوايي و خودگوييها در تعيين هيجانها ودر نهايت رفتار فرد تاکيدشد. به درمانجويان آموزش داده شد که چگونه افکار واقعي که فرد با آنها درگير است و نگرشها و عقايد آنها با هم تمايز دارند و بدين ترتيب با شناخت افکار منفي در رابطه با خود، در افزايش اعتماد به نفس جنسي به درمانجويان کمک شد. 3-10-5-جلسه پنجم هدف: توضيح اثر عوامل روان شناختي در کارکرد جنسي محتواي جلسه: 1-بررسي انجام تکليف 2-آموزش عوامل روان شناختي (عوامل زمينه ساز عوامل آشکار ساز- عوامل نگهدارنده) 3-ارائه تکليف دراين جلسه بعد از بررسي انجام تکليف و شناخت افکار ناسازگارانه به توضيح عوامل روان شناختي که ممکن است در بدکاريهاي جنسي نقش داشته باشد پرداخته شد که شامل عوامل زمينه ساز، عوامل آشکار ساز و عوامل نگهدارنده ميباشد. 3-10-6-جلسه ششم هدف جلسه: بازسازي شناختي محتواي جلسه: 1-مرور تکليف قبل 2-بازسازي شناختي و تغيير نگرش منفي نسبت به مسائل جنسي و نگرش منفي در مورد خود 3-ارائه تکليف در اين جلسه درمانگر ابتدا تکليف جلسه قبل راکه ليست عوامل روان شناختي بود، مرور کرده و سپس به بحث در مورد افکار و باورهاي غير منطقي پرداخت.در اين جلسه نيز با تغيير نگرش هاي منفي درمانجويان سعي در افزايش اعتماد به نفس جنسي آنها شد. 3-10-7-جلسه هفتم: هدف: آموزش اختلالهاي جنسي در زنان محتواي جلسه: 1-مرور تکليف جلسه قبل 2-آموزش انواع اختلالهاي جنسي موجود در زنان در اين جلسه ضمن مرور تکليف جلسه قبل و بررسي برگههاي يادداشت افکار غير منطقي مراجعين، انواع اختلالهاي جنسي موجود در زنان تدريس شد که از آن جمله ميتوان به اختلال ميل جنسي پايين – اختلال بيزاري جنسي – اختلال انگيختگي جنسي در زن – اختلال ارگاسمي زن – اختلال آميزش دردناک و واژنيسم اشاره نمود. 3-10-8-جلسه هشتم هدف: آموزش مهارتهاي ارتباطي و حل مساله محتواي جلسه : 1-آموزش مهارتهاي ارتباطي 2-آموزش مهارت حل مساله 3-گرفتن پرسشنامه پس آزمون در اين جلسه به نقش مهارتهاي ارتباطي در روابط زناشويي به خصوص روابط جنسي پرداخته شد. توضيح داده شد که فرآيند ارتباط به مهارت گوينده در ارسال پيام صحيح و نيز مهارت شنونده در دريافت و تفسير درست آن بستگي دارد. در پايان جلسه ضمن تقدير و تشکر از اعضا به خاطر شرکت در جلسات درماني، پرسشنامه پس آزمون گرفته شد. تشریح مفصل جلسات طرح جلسات مشاوره گروهي جلسه اول = هدف : آشنايي اعضا و گرفتن پرسشنامه Pretest و افزايش آگاهي جنسي محتواي جلسه: 1-آشنا سازي اعضا با يکديگر و رهبر گروه و قوانين و ساختار گروه 2-توضيح و بيان هدف مطالعه براي شرکت کنندگان 3-تاکيد بر محرمانه بودن پاسخها 4-نحوۀ تکميل پرسشنامه 5-تکميل پرسشنامه پايه توسط اعضا 6-شروع آموزش و آگاهي جنسي 7-معرفي کتاب در اين جلسه بعد ازآشنايي با اعضاي گروه و بيان ساختار و قوانين حاکم بر جلسات مشاوره گروهي، درمانگر به بيان ارزش و اهميت درمان شناختي-رفتاري پرداخت و هدف انجام مطالعه را براي اعضاي گروه تشريح کرد. همچنين درمانگر به مراجعين اطمينان داد که پاسخهاي آنان بي نام است و کاملاً محرمانه باقي ميماند. سپس نحوۀ تکميل سؤالات پرسشنامه توضيح داده شد و اگر سؤالي باقي ماندتوضيح داده ميشد که چگونه پرسشنامه را بايستي پر کنند و در نهايت پرسشنامه توسط اعضاي گروه تکميل گرديد. همچنين درمانگر به توضيح اين مطلب پرداخت که چگونه عدم اطلاعات يا اطلاعات نادرست، عوامل مهم در بدکاريهاي جنسي ميباشند و ادامه جلسه را به فراهم آوردن اطلاعات جنسي صحيح و آموزش آنها اختصاص داد. با استفاده از طرحها و تصاوير کالبد شناسي جنسي و مراحل تحريک جنسي و چرخه پاسخ جنسي انسان براي مراجعين شرح داده شد. بدين ترتيب، اندامهاي تناسلي هر دو جنس و تغييراتي که بر اثر تحريک جنسي و رسيدن به اوج لذت جنسي اتفاق ميافتند، توضيح داده شد. در پايان کتابهايي براي اطلاع بيشتر به اعضا معرفي شد. جلسه دوم: هدف: آموزش مهارتهاي شناختي محتواي جلسه: 1-پرسش از جلسه قبل 2-آموزش آرميدگي 3-آموزش مهارت خيال پردازي در ابتداي جلسه از مراجعين از مفاهيمي که در جلسه قبل گفته شد سؤال گرديد تا اگر نکته مبهمي وجود داشت توضيح داده شود. سپس به آموزش آرميدگي پرداخته شد و بدين منظور از نوار آرامش در ژرفا استفاده شد. بدين ترتيب از يکي از مراجعين خواسته شد که روي کاناپه دراز بکشد و ابتدا دست راست خود را تا حدي که ميتوان کشيده و منقبض کند و تا 10 بشمارد و در اين حين فقط به آهنگ تمرکز کند. سپس تمام عضلات دست خود را رها کرده و اکنون بر رهايي موجود در عضلاتش تمرکز کند و 3 نفس عميق بکشد و بدين ترتيب انقباض و انبساط را در مورد دست چپ، پاي راست و چپ، شانهها، سينه، شکم، لگن، رانها نيز انجام دهد و در بين هر کدام نيز نفس عميق بکشد و روزي يک بار به مدت 10 دقيقه به نوار گوش داده و تمرين را انجام دهد. 3-آموزش خيال پردازي: ابتدا آموزش خيال پردازي با تصاوير غير جنسي شروع شد مثلاً با يک شکل هندسي خاص شروع شد که مراجع بايستي به رنگ، شکل، اندازه آن تمرکز کافي داشته باشد. (يا خيال پردازي در مورد يک روز برفي و سرد). هنگامي که در مانجو توانست تصاوير غير جنسي، واقعي را ايجاد کند و هيجانها و احساسات مرتبط با آن تصاوير را تجربه کند، آنگاه در آموزش از نمونه تماسهاي غير جنسي استفاده ميشود. در جلسه درمان، درمانگر بر موقعيتهاي جنسي بسيار خفيف تمرکز کرده و مراجعين تصوير سازي ميکنند. براي جلوگيري از بروز مشکلات اخلاقي اين کار بيشتر به صورت تکليف در خانه براي مراجعين در نظر گرفته شد. همچنين تمرين آرميدگي در منزل تکرار شود. جلسه سوم: هدف: ادامه آموزش مهارتهاي شناختي محتواي جلسه: 1-پرسش از جلسه قبل و بررسي انجام تکليف 2-آموزش مهارتهاي تمرکز-توجه در اين جلسه بعد از بررسي انجام تکليف توسط درمانجو مهارتهاي تمرکز-توجه آموزش داده شد. ابتدا از درمانجويان خواسته شد تا آرام شده و توجهشان را بر يک شيء خاص متمرکز کنند (مثلاً نقاشي يا تصوير روي ديوار) سپس از آنها خواسته شد تا آن شيء را به دقت توصيف کنند و بر رنگها، ترکيبها، شکلها، تفسير معنا و ساير ويژگيهاي آن تمرکز کنند. اين تکليف در مشخص کردن اين نکته که چگونه ما اکثر مسايل پيرامون خويش را ناديده ميگيريم و چگونه اين مساله را در مورد احساسات بدني نيز به کار ميبريم حايز اهميت است. سپس به درمانجو آموزش داد شد تا بر نشانههاي بدني غير جنسي (مثلاً بازوي چپ) تمرکز کند و از او خواسته شد تا احساساتي را که از آن آگاه است بيان کند. بعد خواسته شد که آن قسمت بدن را منقبض کنند و مجدداً احساسات بدني خويش را به دقت توصيف کنند ودر نهايت از درمانجو خواسته شد تا بر احساسات و تنش موجود در مناطق جنسي خود تمرکز کند. در مراحل پاياني آموزش مهارتهاي تمرکز توجه، درمانجو تمرينهاي آرميدگي و خود لذت بخشي را در خانه شروع کرده که در جريان آن مناطق تناسلي به آرامي مالش داده ميشود. هدف توجه به احساسات موجود در مناطق تناسلي مختلف و تلاش براي توصيف احساسات تجربه شده است. (تکليف) جلسه چهارم: هدف جلسه آشنايي باافکار و عقايد منفي که باعث بروز احساسات منفي نسبت به مسائل جنسي ميشود. محتواي جلسه: 1-توصيف انواع مختلف شناختهاي ناسازگارانه 2-شناخت افکار ناسازگارانه و خودگوييها 3-توصيف هيجانهاي همراه با شناختهاي ناسازگارانه. در اين جلسه به نقش مهم تکلم شبه آوايي و خودگوييها در تعيين هيجانها ودر نهايت رفتار فرد تاکيدشد. به درمانجويان آموزش داده شد که چگونه افکار واقعي که فرد با آنها درگير است و نگرشها و عقايد آنها با هم تمايز دارند. گفته شد که افکار خاص يک فرد دربارۀ يک موقعيت از بسياري جهات نشان دهندۀ عقايد و نگرشهاي او دربارۀ آن موقعيت است. همچنين انواع مختلف افکار ناسازگارانه (رويکرد اليس) توضيح داده شد. به منظور کشف شناختهاي ناسازگارانه و شناخت تفکرات غير منطقي از اعضا خواسته شد به تفکيک ارتباط جنسياش را با جزئيات کامل توصيف کند (براي راحتر بودن مراجع از قلم و کاغذ استفاده ميشد تا مراجع مطالب را بنويسيد). بعضي از شناختهاي ناسازگارانه عبارتند از: 1-تعميم بيش از حد (اگر نتوانم امشب به ارگاسم برسم دفعات ديگر نيز نميتوانم) 2-تفکر همه يا هيچ (من عيب دارم، هيچ وقت نميتوانم به ارگاسم برسم) 3-ناديده انگاشتن موارد مثبت (همسرم ميگويد ميتوانم او را به اوج برسانم چون نميخواهد به احساسات من لطمه بزند) 4-ذهن خواني (لازم نيست بگويد، من ميدانم که او چه احساسي نسبت به رابطه جنسي دارد) 5-پيشگويي (من مطمئنم که امشب، شب بدي خواهدبود) 6-استدلال هيجاني 7-جملات امري و جزمي (بايد- حتماً – قطعاً) 8-فاجعه جلوه دادن (اگر امشب نيز نتوانم، همسرم مرا ترک ميکند) 9-براي تشخيص افکار و نگرشهاي غير منطقي مراجع سؤالاتي از اين قبيل پرسيده شد: -در حين رابطه جنسي به چه چيزي فکر ميکني؟ -طرز تلقي و نوع واکنش شما در حين رابطه جنسي چگونه است؟ -نظر خانواده شما در مورد رابطه جنسي چيست؟ -آيا هنگام نزديکي دچار خشم يا نااميدي ميشويد؟ ارائه تکليف : ليست افکار ناسازگارانه بخصوص در موقع ارتباط جنسي جلسه پنجم هدف: توضيح اثر عوامل روان شناختي در کارکرد جنسي محتواي جلسه: 1-بررسي انجام تکليف 2-آموزش عوامل روان شناختي (عوامل زمينه ساز عوامل آشکار ساز- عوامل نگهدارنده) 3-ارائه تکليف دراين جلسه بعد از بررسي انجام تکليف و شناخت افکار ناسازگارانه به توضيح عوامل روان شناختي که ممکن است در بدکاريهاي جنسي نقش داشته باشد پرداخت شد. عوامل روان شناختي شامل عوامل زمينه ساز (مانند تربيت محدود کننده و از آن جمله بازخوردهاي بازداري شدۀ و يا تحريف شدۀ والدين نسبت به فعاليت جنسي-فقدان محبت- فقدان آموزش کافي در مورد فعاليت جنسي) و عوامل آشکار ساز (مانند ناسازگاري در ارتباط به طور کلي – اختلال جنسي در شريک جنسي – خيانت همسر-افسردگي-اضطراب ...) و عوامل نگهدارنده يا تداوم بخش (مانند اضطراب در مورد عملکرد جنسي- احساس گناه- نبودن جاذبه – اطلاعات ناکافي جنسي- پيش نوازش ناکافي – ترس از عدم موفقيت ) ميباشد که اين عوامل با ذکر مثال براي اعضا شرح داده شد. تکليف: به اعضا گفته شد که عوامل روان شناختي (عوامل زمينه ساز – آشکار ساز – نگهدارنده) که در مورد خودشان حدس ميزنند، ليست کنند. جلسه ششم هدف جلسه: بازسازي شناختي محتواي جلسه: 1-مرور تکليف قبل 2-بازسازي شناختي و تغيير نگرش منفي نسبت به مسائل جنسي و نگرش منفي در مورد خود 3-ارائه تکليف در اين جلسه درمانگر ابتدا تکليف جلسه قبل راکه ليست عوامل روان شناختي بود، مرور کرده و سپس به بحث در مورد افکار و باورهاي غير منطقي پرداخت. بعضي از اين افکار که توسط مراجع گزارش شده عبارت بودند از: -رابطه جنسي کار درستي نيست، گناه است. -استمناء براي سلامتي خطر دارد. -آلت تناسلي، بدن، نعوظ و ترشحات جنسي کثيف است. -افکار جنسي گناه است وتو نتيجه آن را خواهي ديد. -دخترهاي خوب اهلش نيستند. -مردها فقط دنبال يک چيز هستند. بعد از شناسايي و مشخص شدن اين افکار غير منطقي، براي مقابله با اين افکار و نگرشها و به منظور بازسازي شناختي از مراجعان خواسته شد تا شواهدي را به نفع يا عليه واقعيت افکاري که بعنوان افکار غير منطقي شناخته شده ارائه نمايند. اين خود به تنهايي ممکن است شواهد مربوط به شناختهاي منفي را تضعيف کند و شواهدي عليه آنها فراهم آورد. شواهدي که تا آن زمان مورد توجه قرار نگرفته و يا جدي گرفته نشده است. مراجعين معمولاً ابتدا با کمک درمانگر به تشخيص افکار غير منطقي ميپردازند و بعد از طريق تکليف خانگي مربوط به خود بازنگري مهارتهاي لازم را در خود رشد ميدهند. براي اين منظور از برگه يادداشت افکار غير منطقي استفاده ميشود. براي انجام تکليف از درمانجويان خواسته ميشود با مشخص کردن موقعيت خود يکي از افکاري که بعنوان افکار غير منطقي تشخيص داده شده است را در برگه يادداشت افکار غير منطقي ثبت کند و ميزان اعتقاد خود به اين افکار را در مقياسي از 0 تا 100 مشخص کنند. (فکر غير منطقي، من زشت هستم و هيکل خوبي ندارم) سپس از مراجعين خواسته شد تا نگرشها و افکار ديگري را خلق کنند که تفسير منطقي و صحيحتري از موقعيت داشته باشند و ميزان اعتقاداتشان به اين افکار را نيز در مقياسي از صفر تا 100 مشخص کنند. سپس ميزان اعتقاداتشان را به افکار غير منطقي اوليه مشخص سازند. جلسه هفتم: هدف: آموزش اختلالهاي جنسي در زنان محتواي جلسه: 1-مرور تکليف جلسه قبل 2-آموزش انواع اختلالهاي جنسي موجود در زنان در اين جلسه ضمن مرور تکليف جلسه قبل و بررسي برگههاي يادداشت افکار غير منطقي مراجعين، انواع اختلالهاي جنسي موجود در زنان تدريس شد که از آن جمله ميتوان به اختلال ميل جنسي پايين – اختلال بيزاري جنسي – اختلال انگيختگي جنسي در زن – اختلال ارگاسمي زن – اختلال آميزش دردناک و واژنيسم اشاره نمود. جلسه هشتم هدف: آموزش مهارتهاي ارتباطي و حل مساله محتواي جلسه : 1-آموزش مهارتهاي ارتباطي 2-آموزش مهارت حل مساله 3-گرفتن پرسشنامه post test در اين جلسه به نقش مهارتهاي ارتباطي در روابط زناشويي به خصوص روابط جنسي پرداخته شد. توضيح داده شد که فرآيند ارتباط به مهارت گوينده در ارسال پيام صحيح و نيز مهارت شنونده در دريافت و تفسير درست آن بستگي دارد. همچنين به توضيح مهارتهاي کلامي و غير کلامي پرداخته شد. حيطههاي غير کلامي مانند تماس چشمي، آهنگ صدا، ابزار چهرهاي، حرکات بيانگر و وضع اندام مورد بررسي قرار گرفت. همچنين مهارتهاي گوش دادن، حرکات سر، تصديقها و استفاده از جملات همدلانه مورد بحث قرار گرفت. سپس روابط غلط و منفي و عاري از نزاکت براي مراجعين شرح داده شد که اين روابط شامل گوش دادن انتخابي، اظهارات ملامت کننده و يا تحقير آميز، اظهارات پرخاشگرانه يا سوء استفاده کننده، طغيانهاي هيجاني، دفاعي بودن، توجيه مسايل با ارجاع به رويدادهاي گذشته (فکر خواني) تعميم بيش از اندازه و نيز توجيه يک رفتار منفي با تحقير طرف مقابل، استفاده از برچسبهاي منفي، قطع کردن صحبت ديگري، ساکت ماندن و ناتواني در ابزار احساسات و هيجانها است. از تک تک مراجعين خواسته ميشد که در هر مورد يک مثال بزنند. همچنين به زنان آموزش داده شد که هيجانها، بخصوص عشق و محبت را براحتي بيان کنند و در خصوص مسائل هيجاني همسرانشان به ارتباطي سطحي و پيش پا افتاده نداشته باشند. تفاوت بين انتقال سطحي هيجانها و انتقال واضح و صحيح آنها بيان شد به عنوان مثال: تو هيچ وقت خانه نيستي. (مبهم، سطحي) از تنها ماندن خسته شدهام. وقتي تو نيستي احساس تنهايي ميکنم وقتي با تو هستم و تو مرا ميبوسي احساس عشق و محبت ميکنم (دقيق، ويژه) به مراجعين هيجانهاي مثبت و منفي شناسانده شد. هيجانهاي مثبت: خوشحال- وجدآور- مسرت آميز-آرام بخش-لذت بخش- خشنود کننده- اميدبخش – پرمحبت احساساتي- هيجان انگيز هيجانهاي منفي: پرتنش- خشمگين- آسيب ديده-مضطرب-ناخشنود-هراسان-متنفر-ناکام-گناهکار هيجان مثبت: وقتي شانههايم را لمس ميکني لذت ميبرم. هيجان منفي: وقتي از لباسهايم انتقاد ميکني عصباني ميشوم. سپس مهارتهاي حل مسائل آموزش داده شد و بيان شد که مراحل اصلي حل مساله را ميتوان به صورت زير خلاصه نمود: 1)آگاهي از اين که موقعيت مساله سازي وجود دارد که بايد حل و فصل شود. 2)مطرح نمودن تمامي راه حلهاي ممکن (بدون توجه به مناسب بودن آنها) 3)پيش بيني پيامدهاي احتمالي راه حلهاي ممکن 4)ارزشيابي هزينهها و فوايد نسبي بلند مدت و کوتاه مدت راه حلها 5)تعيين عملي بودن راه حلهاي ممکن 6)انتخاب مناسبترين راه حل مثلاٌ مرد: من واقعاً از عشق بازي با تو لذت ميبرم. ميدانم که برخي اوقات زمان نامناسبي را براي آن انتخاب ميکنم اما از اينکه هيچ گاه زماني پيش نميآيد که ما مايل به فعاليت جنسي باشيم ناراحتم. زن: تو از اينکه بيشتر اوقات نميتواني با من رابطه جنسي داشته باشي ناراحتي، اما من معمولاً شبها خستهام، يا بچهها مزاحم هستند يا تو خودت تا دير وقت کار ميکني. راه حلهاي ممکن رابطه جنسي را رها کنند- در اتاق خواب را قفل کنند- آخر هفته با يکديگر به مسافرت بروند و بچهها را به مادر بزرگ بسپارند- زودتر به رختخواب بروند- کار بسيار سنگين را متوقف سازند- کار را رها کنند- با وجود خستگي سعي کنند رابطه برقرار نمايند در واقع توضيح داده شد که هدف از آموزش حل مساله اينست که اين مراحل آموخته شده (6 مرحله قبلي) براي حل مسايل کنوني در روابطشان بکار رفته و براي مقابله با موقعيتهاي تعارض آميز است. ناگفته نماند که در آموزش مهارتهاي ارتباطي و مهارتهاي حل مساله نياز به وجود همسر مبرم ميباشد، ولي به علت اينکه درمانجويان ما را فقط زنان تشکيل ميدادند تنها از مثال و ايفاي نقش توسط ديگر مراجعين استفاده ميشد تا مراجعين کلاً با مراحل مهارتهاي ارتباطي موثر و روشهاي حل مساله آگاه شوند. در پايان جلسه ضمن تقدير و تشکر از اعضا به خاطر شرکت در جلسات درماني، پرسشنامه (post test) گرفته شد. خواهر گرامي ضمن تشکر فراوان از همکاري شما در اين پژوهش خواهشمند است سوالات زير را با دقت خوانده و بهترين گزينه که با شرايط شما هماهنگي بيشتري دارد را انتخاب کنيد. مطمئن باشيد که پاسخهاي شما کاملاً محرمانه خواهد ماند. نيازي به ذکر نام نيست. پرسشنامه اعتمادبه نفس جنسي چقدر ظاهر خود را آراسته نگه مي داريد؟ 43554655651500الف) اکثراً 24345905524500ب) وقتي دليلي براي اينکار وجود داشته باشد. 37719007366000ج) تقريباً هيچ وقت 2- اغلب اوقات در مهماني چگونه هستيد؟ 30861006794500الف) يک گوشه آرام پناه مي برم 2286000762000ب) سعي مي کنم تا در جمع ديگران شرکت کنم 17145006223000ج) متناسب با وضعيت محيط، به دلخواه خود عمل مي کنم 3- چقدر درباره مسائل جنسي صحبت مي کنيد؟ 93472089535002434590774700043554658953500الف)اغلب ب) گاهي اوقات ج) هرگز 4- در کداميک از موقعيت هاي زيربخود مي باليد؟ 31445201841500الف) بين گروه دوستانم 31445204064000ب) با همسرم 31445207112000ج) در هر دو موقعيت بالا 5- اغلب چگونه لباس مي پوشيد؟ 88011011176000الف) طوري لباس مي پوشم تا توجه ديگران را بخود جلب کنم 88011011938000ب) طوري لباس مي پوشم تا توجه ديگران را بخود جلب نکنم 8801108953500ج) هيچکدام از موارد بالا 6- چقدر با ترديد و شک رفتار مي کنيد؟ 165417553975002900680539750045720005397500الف) اکثراً ب) گاهي اوقات ج) بندرت 7- در مکان هاي عمومي اي که پر از افراد آشنا و ناآشنا هستند، چه احساسي داريد؟ 24580856921500الف) احساس آرامش و راحتي مي کنم 17945108699500ب) گاهي اوقات راحت و گاهي اوقات گوشه گير هستم 17945103492500ج) اکثراً خجالتي و گوشه گير هستم 8- آيا اگر همسرتان وقتش را دور از شما و به تنهايي بگذراند، حسادت مي کنيد؟ 37738052032000الف) اغلب اوقات 37738052413000ب) گاهي اوقات 37738054889500ج) هرگز 9- درباره خود چه فکر مي کنيد؟ 29013155397500الف) بطور کلي جذاب هستم 290131510795000ب) بعضي مواقع جذاب مي شوم 29013156413500ج) خيلي جذاب نيستم 10- آيا از اينکه همسرتان شما را برهنه ببيند، مضطرب و نگران مي شويد؟ 434911564135002809240539750011430005397500الف) هميشه ب) گاهي اوقات ج) تقريباً هرگز 11- آيا آنقدر اعتماد به نفس داريد که در رابطه جنسي با همسرتان پيشقدم شويد؟ 37738054889500الف) تقريباًهميشه 37738053683000ب) گاهي اوقات 37738053111500ج) بندرت 12- آيا براي شما يافتن چيزهايي در ظاهرتان که بنظر ديگران جذاب بنظر مي رسد مشکل است؟ 38862006858000الف) اغلب اوقات 380682534099500ب) گاهي اوقات ج) هيچ وقت 13- آيا هنگامي که در ارتباط با همسرتان با مشکلي مواجه مي شويد، خود را مقصر مي پنداريد؟ 102933557150002559685571500042665655715000الف) اغلب ب) گاهي اوقات ج) بندرت 14- آيا بنظر شما ارضاء نيازهاي جنسي شمامهم است؟ 33756605397500الف) خيلي مهم است 337566010795000ب) بعضي اوقات مهم است 33756604826000ج) خيلي مهم نيست 15- خود را بعنوان يک شريک جنسي چگونه ارزيابي مي کنيد؟ 26289008890000685800889000043434008890000الف) خوب ب) رضايت بخش ج) بدون صلاحيت پرسشنامه دانش جنسي دستورالعمل:اين پرسشنامه به بررسي دانش و آگاهي جنسي شما درباره مسائل جنسي زنان و مردان مي پردازد. لطفاً گزينه مناسب را انتخاب نماييد. گويه هاغلطدرست1-خود ارضايي در دراز مدت باعث کاهش ميل جنسي در برقراري رابطه جنسي با همسر مي شود.2- تعدادي از زنان مي توانند در يک مدت زمان کوتاه به چندين ارگاسم متوالي برسند.3- اکثر زنان براي رسيدن به ارگاسم نياز به تحريک کليتوريس دارند.4- کليتوريس زنان دقيقاً پشت دهانه خروج ادرار قرار دارد.5- پرهيز از ارتباط جنسي براي سلامت جسمي شما مضر است.6- چنانچه زن فاقد پاسخ جنسي باشد، سردمزاج تلقي ميشود.7- ارتباط جنسي زياد باعث پيري زودرس و ضعيف شدن چشم مي شود.8-لاله گوش، پوست گردن ، ران و پوست کمر از نقاط حساس جنسي هستند.9- ارتباط جنسي مناسب و رسيدن به ارگاسم از پوکي استخوان و بيماريهاي قلبي جلوگيري ميکند10- زنان نمي توانند مثل مردان به ارگاسم کامل برسند.11- مردان همزمان با افزايش سنشان ديرتر به ارگاسم مي رسند.12-معمولاً داشتن چند ارگاسم متوالي با فاصله کوتاه مدت در مردان امکانپذير نيست.13- چنانچه نزديکي بعد از دوره تخمک گذاري زن صورت بگيرد، احتمال حاملگي را نسبت به حالت عادي افزايش مي دهد14- بافت تشکيل دهنده کليتويس و آلت تناسلي مرد مشابه است.15- نوک سينه زن هميشه در هنگام برانگيختگي برجسته مي شود. پرسشنامه نگرش جنسي گويه هاطيفکاملاًموافقموافقمخالفکاملاً مخالف1- رابطه جنسي با شوهران چندان مهم نيست و خيلي از زنان و مردان اصلاً رابطه اي ندارند و کاملاً دوستانه با هم زندگي مي کنند.2-رابطه جنسي قسمتي از زندگي مشترک است و نبودن آن يعني جدايي آبرومندانه زن و شوهر از يکديگر.3- مردان از هر وسيله اي استفاده ميکنند تا به لذت جنسي برسند و مسائلي مثل عادت ماهيانه، وقت نامناسب زمان و جاي مناسب را ناديده مي گيرند.4- مردان در شروع رابطه جنسي خيلي عجول هستند و فرصت آماده شدن زن براي لذت بردن را نمي دهند. 5- از نظر روحي، جسمي، خلق و خوي در شرايطي هستم که زياد تمايل جنسي ندارم و انجام آن با اصرار شوهرم انجام مي گيرد.6- رفتار شوهران طوري است که هيچ وقت نمي گذارند تا رابطه جنسي با خواست زنان باشد بنابراين نظر مثبت نسبت به روابط جنسي ندارم.7- پيشقدم شدن زن در رابطه جنسي معمولاً پسنديده نيست و اين مردان هستند که بايد پيشقدم شوند.8- گرفتاريهاي زندگي در حين روابط جنسي فراموش مي شود و احساس خوشي وجود مي آيد و لذا احساس آرامش مي کنم.9- در کشور ما مسائل و مشکلات و وظايف مهم تري هستند که بايد انجام و برطرف شوند و رضايت جنسي نبايد مطرح شود.گويه ها10- همسرم شرايط روحي رواني مرا در برقراري روابط جنسي در نظر مي گيردو اگر من آمادگي نداشته باشم اصرار زيادي از خود نشان نمي دهدکاملاً موافقموافقمخالفکاملاً مخالف11- صحبت ها و حرفهاي شوهران در رابطه جنسي دلنشين و در آماده شدن زن و رضايت جنسي موثر است. 12- رابطه جنسي با همسر نوعي مظهر شيطاني و بي خبري است و بايد تا حد امکان از آن دوري شود.13- در کشورهايي مثل ايران به علت شرم و حياء زنان نمي دانند که چگونه در مورد مسائل جنسي اظهار نظر کنند.14- روابط جنسي در خوشبختي و بد بختي زندگي خانوادگي اهميت دارد همچنان که مسائل ديگر مثل مسائل اقتصادي اهميت دارد.15- دلم مي خواهد که رابطه جنسي بدون مقدمه سريع تمام شود تا راحت تر و با آرامش بيشتر باشم.16- بنظر اسلام تمکين زن در مسائل زناشويي لازم است به همين دليل طبق خواست شوهرم رفتار مي کنم. پرسشنامه اطلاعات دموگرافيک داوطلب گرامي از اين که باشرکت در جلسات آموزشي و دادن پاسخ صحيح، ما را در رسيدن به اهداف تحقيق ياري مي نماييد از شما سپاسگزاريم. لازم به ذکر است که نيازي به نوشتن نام در پرسشنامه نمي باشد و مطمئن باشيد که پاسخهاي شما کاملاً محرمانه خواهد ماند. 23107656565900043497506565900024993605080004137660508000سن: (به سال) 2- سن همسر 1031240483235003157220552450006235703810004349750572770003- سن ازدواج: 4- مدت ازدواج ( به سال) 5- تعداد فرزندان : 6- تعداد دختر: 7- تعداد پسر: 8- تعداد اعضاي خانواده: نفر 1031240495300027158954953000398145049530009- سطح سواد زن : ديپلم ليسانس فوق ليسانس يابالاتر 10312405778500271589557785003892550577850010- سطح سواد همسر:ديپلم ليسانس فوق ليسانس يابالاتر 9791705461000255778054610003832860539750011-وضعيت اشتغال: خانه دار شاغل در خانه شاغل بيرون از خانه 122381885533400035540955334000- اتاق خواب خصوصي: داريم نداريم 2830195533400013- ميزان تخميني درآمد ماهيانه خانواده: 14- آيا مصرف دخانيات يا موارد ديگر توسط شما يا همسرتان وجود دارد؟ در صورت بلي لطفاً نوع و مدت مصرف را توضيح دهيد. 3554095501650022790155016500وجود مشکل يا بيماري در همسر: هست نيست در صورت بودن بيماري: 38074605334000015- مصرف دارو در شما: 16- سن شروع قاعدگي سالگي 227901554610002927350749300017-آيا قبل از ازدواج نحوه نزديکي را ميدانستيد؟ بلي خير چگونه؟ 43630857239000از ديگران شنيده بودم 40601905461000از فيلم مشاهده کرده بودم 27216104927600041122604445000تجربه عملي داشتم 18-آيا دوران نامزدي و عقدي داشتيد؟ چند ماه -1568455143500663575514350019- به نظر شماآيا وجود دوران نامزدي و عقد در بهبود رابطه جنسي پس از ازدواج موثر است؟ بلي خير