پروتکل درمانی افسردگی رویکرد سایکودراما یا روان نمایشگری (docx) 8 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 8 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
واحد بینالملل
دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
پایان نامه ی کارشناسی ارشد در رشته روانشناسی بالینی
موضوع
اثربخشی گروه درمانی با رویکرد «شناختی-رفتاری» و «روان نمایشگری» بر نگرشهای ناکارآمد و خلق نوجوانان زندانی با نشانههای افسردگی.
استاد
جناب آقای دکتر نورالله محمدی
به وسیلهی
آزیتا گلستانیان
روان نمایشگری یک روش درمان گروهی به شکل نمایش است که افراد از طریق بازی کردن حوادث گذشته در زمان حال، به بررسی هیجانات، اعمال و ارتباطات خود میپردازند. کانون توجه در سایکودراما تعاملات و مواجههی شخصی افراد، تمرکز بر اینجا و اکنون، خودجوشی، خلاقیت، ابراز کامل احساسات و آزمایش واقعیت است.
این روش درمانی بر اساس پیشینه پژوهش کاربردهای زیادی در روانشناسی دارد.
یک روش درمانی گروهی به شکل نمایش است. در این روش که توسط جاکوب مورینو ابداع شد و گسترش یافت، افراد از طریق بازی کردن حوا دث گذشته در زمان حال، به بررسی هیجانات، اعمال و ارتباطات خود می پردازند. مراجعان ضمن تخلیه احساسات خود، چگونگی ابراز موثر احساسات و کنترل آنها را فرا می گیرند. کانون توجه در سایکودراما، تعاملات و مواجهه ی شخصی افراد، تمرکز بر اینجا و اکنون، خود جوشی و خلاقیت، ابراز کامل احساسات و آزمایش واقعیت است(همان منبع).
مورینو معتقد است انسان در گروه متولد می شود، در گروه زندگی می کند، در گروه کار می کند، در گروه نیز بیمار می شود؛ بنابراین چرا نباید در گروه درمان شود؟ (نوایی نژاد، 1383).
مورینو، پایه گذار گروه درمانی، و نیز بنیان گذار سایکو دراما و گروه سنجی است، که روشهای عملی گوناگونی از آن مشتق می شود. سایکودراما مانند درختی است با شاخه های متنوع وگوناگونی گشتالت درمانی، خانواده درمانی، تحلیل تبادلی، و غیره. پرلز، برن و مازلو این درخت را « مشکل مورینو» می نامند. در پیدایش و شکل گیری این رویکرد، هشت روند فکری نقش داشته اند، که عبارتند از: افکار اقتصادی، اجتماعی، زیستی، روان تحلیلی، روانشناختی، وجود گرایی، جامعه شناسی و روان نمایشی اجتماعی (همان منبع).
سایکو دراما با روان درمانی گروهی و گروه سنجی یک مثلث را تشکیل می دهد و می توان آن را اینگونه تعریف کرد: « عملی که با استفاده از ارزشهای نمایشی بدنبال حقيقت است.» (مورینو، 1946).
محقق پس از مشخص کردن حجم نمونه آماری گروههای تحقیق و اخذ مجوز از کانون اصلاح و تربیت، بطور همزمان در یک روز هر سه گروه را بوسیله پرسشنامههای تحقیق مورد پیش آزمون قرار داده، سپس گروه اول آزمایش به مدت 12 جلسه، 50 دقیقه ای تحت گروه درمانی به شیوه شناختی رفتاری که طرح درمان آن از نظریه شناختی الیس و بک گرفته شده بود قرار گرفتند.
گروه دوم آزمایش هم در 12 جلسه 50 دقیقهای گروه درمانی به شیوه رواننمایشگری که طرح درمان آن از نظریه مورینو و بلانر گرفته شده بود شرکت نمودند و گروه کنترل هیچ مداخلهای دریافت نکردند و صرفاً برای آنان پیش آزمون و پس آزمون اجرا گردید.
در زیر محتوا و هدف هر جلسه مربوط به گروه درمانی شناختی رفتاری و گروه درمانی روان نمایشگری بطور خلاصه آورده شده است.
جدول 3-1- طرح درمانی گروه شناختی- رفتاری
جلساتتکنیکهدفجلسه اولتکمیل آزمونهای مورد نیاز (پیشآزمون) برقراری ارتباط، معارفه اعضاء گروه، معرفی ساختار گروه، انتظارات گروه، قوانین گروه و حقوق اعضای گروه، بارش فکری قوانین، تکلیف خانگی1- بررسی و بحث فرآیندهای فیزیولوژیکی، شناختی و رفتاری هیجان و تعامل آنها.2- بررسی و بحث درباره تمام یا اغلب واکنشهای هیجانی که دارای مؤلفههای شناختی هستند.جلسه دوممرور تکالیف خانگی جلسه قبل، تعریف افسردگی، و نگرشهای ناکارآمد، طبقهبندی باورها، اضطراب و خشم مرضیارائه تکلیف خانگی جلسه بعد - شناخت جنبههای شناختی افسردگی.- شناخت افکار خودآیند و چگونگی دستیابی به آنها.- شناخت خطاهای منطقی مهم و امکان بازشناسی آنها در افکار.جلسه سوممرور تکالیف خانگی جلسه قبل افکار خودآیند مرتبط با گروه درمانی، مقاومت در برابر درمان، تشخیص مقاومتهای بالقوه و راهبردهایی برای جلوگیری از آن. آشناسازی به فرمول، (C) ، (B) ، (A) ،ارائه تکلیف خانگی جلسه بعد1- آشنایی با پیامدهای رفتاری افکار و باورها.2- بررسی طرحوارها و شناختهای بنیادی.جلسه چهارممرور و بررسی تکالیف خانگی،آشنایی با روش پیکان رو به پایین،تمرین پیکان رو به پایین،ارائه تکلیف خانگی جلسه بعد1- روشهای دستیابی به طرحوارهها.2- تشخیص طرحواره مثبت و منفیجلسه پنجممرور و بررسی تکالیف خانگی،تمرین پیکان رو به پایین،ارائه تکلیف خانگی جلسه بعدتمرین و وارثی هیجانات و احساسات و بررسی آنها در شرایط زندانجلسه ششممرور و بررسی تکالیف خانگی،القاء فکر- تمرین القاء فکر،ارائه تکلیف خانگی جلسه بعد1- القای فکر مثبت و منفی و بررسی آثار آنها.2- عینیسازی افکار و روشهای پرهیز از کلینگری.جلسه هفتممرور تکالیف خانگی جلسه قبلطبقه بندی باورها ، تهیه فهرست اصلی باورها ، تمرین در خصوص تهیه فهرست اصلی باورهاارائه تکلیف خانگی جلسه بعدبررسی میزان کارایی و اثربخشی باورها در زندگی.جلسه هشتممرور تکالیف خانگی جلسه قبلنقشههای شناختی و تمرین در این خصوص، تهیه درجهبندی واحدهای ناراحتی ذهنی، تکلیف خانگیارائه تکلیف خانگی جلسه بعدبررسی مشکلات و روابط بین فردی همبندان و راهکارهای حل مسألهجلسه نهممرور تکالیف خانگی جلسه قبلتمرین برای تغییر باورها، و اینکه باورها میتوانند تغییر کنند.ارائه تکلیف خانگی جلسه بعدروشهای گذراندن اوقات زندان و بررسی بهترین راهکارهاجلسه دهممرور تکالیف خانگی جلسه قبلتحلیل منطقی و تمرین تحلیل منطقیارائه تکلیف خانگی جلسه بعدبررسی راههای تقویت رفتارهای مثبت خود و خود پاداشدهی.جلسه یازدهممرور تکالیف خانگی جلسه قبلساخت سلسله مراتب و بوجود آوردن حداقل یک سلسله مراتبخود پاداشدهی و تکنیکهای نگهداریارائه تکلیف خانگی جلسه بعد1- روشهای خود نظارتی، ایجاد سیستم رفتاری.2- شرکتکنندگان برای خودشان یک برنامه کاربردی بسازند که آنها را به ادامه تمرین تکنیکها و رویکردی که در طول برنامه یاد گرفتهاند، تشویق کندجلسه دوازدهممرور تکالیف خانگی جلسه قبلمروری بر برنامههامراسم اختتامیه و اجرای پس آزمون بررسی و مرور تکالیف خانگیاختتام و بررسی اکتسابات جلسات قبل و میزان رضایت از زندان.
جدول 3-2- طرح درمانی گروه روان نمایشگری
جلسهتکنیکهدفجلسه اولبرقراری ارتباط اولیه، خوشامدگویی معارفه اعضا، آشنایی با قوانین گروه و انتظارات گروه و رعایت حقوق اعضای گروه ، افسردگی و نگرشهای ناکارآمدآشنا سازی اعضا ایجاد فضای خود جوشیجلسه دومتعیین اهداف، شیو ه ابراز گری هیجانی و آشنایی بیشتر اعضا با ساختار روان نمایشگریبررسی پیامدهای عدم ابراز گری هیجانی بر وضعیت افسردگی و نگرشهای ناکارامد ایجاد انسجام گروهیجلسه سوم استفاده از تکنیک های فروشگاه جادویی ، تخیلات هدایت شده ، عروسک های خیمه شب بازی ، پشت به حضارآماده سازی اعضا ایجاد تصاویر متعدد در ذهن اعضاجلسه چهارم و پنجمطرح مسئله ، آشنایی با ایفای نقش ، تکنیک های آیینه و من یاورایجاد خودگویی و شناسایی تعارضات درون فردی جلسه ششم و هفتماستفاده از روش غیر کلامی بر آگاهی اعضا نسبت به شیوه ابراز احساسات خود به دیگراناهمیت رفتارها و نشانه های غیر کلامی اگاهی از هیجانات خود و زبان بدنجلسه هشتم و نهماستفاده از تکنیک مجسمه سازی و شکوفایی عواطف نهفتهکمک به تسهیل ابراز هیجانات مثبت اعضاجلسه دهمترغیب اعضا به بازگویی مشکلات خویش در قالب ایفای نقشنشان دادن باورداشت های اولیه و گشودن تعارضات مرکزیجلسه یازدهمتمرین و تکرار در خصوص ابراز هیجانات مثبت به جای هیجانات منفیبررسی و شناسایی هیجانات منفیجلسه دوازدهمجلسه اختتام، اجرای تکنیک صندوقچه امید و اجرای پس آزمون.بررسی و بازبینی تجارب و احساسات اعضاء گروه