پروتکل درمانی اثر آموزش راهبردهای شناختی بر یادگیری (docx) 8 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 8 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
-800100-11430000
0-45720000
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد کرمانشاه
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی آموزشی (M.A)
موضوع:
مقایسه اثر آموزش راهبردهای شناختی و فرا شناختی بر یادگیری مبانی ICTدر بین دانش آموزان دختر کاردانش شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 87-86
استاد راهنما:
دکتر مریم اسلام پناه
استاد مشاور:
دکتر کریم افشارنیا
نگارش:
صاریه فتاحی
سال تحصیلی 1387
برخلاف گذشته که تصور می شد توانایی یادگیری هر فرد تابعی از میزان هوش و استعدادهای اوست، در چند سال اخیر این نظریه در میان روانشناسان قوت گرفته است که با وجود نقش تعیین کننده عوامل ذاتی هوش و استعداد در یادگیری، عوامل غیر ذاتی دیگری نیز مانند راهبردهای یادگیری (راهبردهای شناختی و فراشناختی) در این رابطه مهم قلمداد می شوند. راهبردهای شناختی به هرگونه رفتار، اندیشه یا عمل یادگیرنده گفته می شود که او در ضمن یادگیری مورد استفاده قرار می دهد و هدف آن کمک به فراگیری سازماندهی و ذخیره سازی دانش ها و مهارت ها و نیز سهولت بهره برداری از آنها در آینده است( واینستاین و هیوم، 1998). راهبردهای فراشناختی تدابیری هستند برای نظارت بر راهبردهای شناختی و هدایت آنها.
موضوع پژوهش حاضر عبارت است از مقایسه اثر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر یادگیری مبانیICT بر روی دانش آموزان کاردانش است، به منظور بررسی تأثیر آموزش این راهبردها بر یادگیری مبانی ICT از بین هنر جویان رشته کامپیوتر 120 نفر هنرجو به روش تصادفی در دسترس درچهار گروه (دو گروه کنترل ودوگروه آزمایش ) جایگزین شدند، به خاطر محدودیت هایی که محقق در انتخاب کاملاً تصادفی آزمودنی ها و نیز کنترل تمام متغیرهای مداخله گر مانند رابطه شاگرد ومعلم و سابقه قبلی پیشرفت تحصیلی با آنها مواجه بود از یک طرح نیمه آزمایشی استفاده کرد. قبل از اجرای متغیر مستقل با آزمون هوشی(ماتریستهای پیشرونده ریون) مشخص شد همه آزمودنی ها از نظر هوش در یک سطح قرار دارند آزمودنیهای انتخاب شده در دو گروه(شناختی و فراشناختی) به وسیله پیش آزمون کامپیوترواینترنت مورد سنجش قرار گرفتند. برنامه آموزشی در طول ٦ جلسه ٦ ساعت گنجانده شده بود، چهارگروه آزمایشی و کنترل از لحاظ نوع تدریس معلمان، برنامه زمان بندی شخص معلم و سایرشرایط هیچ تفاوتی وجود نداشت و تنها تفاوت بین گروه های آزمایشی و کنترل درآموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بود. نتایج حاکی از آن بود که ميانگين نمرات دانش آموزاني که آموزش راهبرد شناختی را گذراندند(88/18) بيشتر از دانشآموزان گروه کنترل بود که دوره آموزش های راهبرد شناختی را نگذراندند (14) و ميانگين نمرات دانش آموزان که دوره آموزش راهبرد فراشناختی را گذراندند (74/16) بيشتر از دانشآموزان گروه کنترل بود که این دوره را نگذرانده بودند(19/11). با مقایسه نتایج آزمون مشخص شد که در ابتدا گروه ها از لحاظ عملکرد در آزمون ها تقریباً به صورت یکسان عمل کرده اند در پایان دوره و پس از آموزش راهبردها نمره یادگیری دروس ذکر شده توسط گروه های آزمایش، به گونه معناداری بیش از گروه های کنترل بود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که باید اصلاحاتی از نظر آموزش مهارتهای یادگیری در برنامه درسی مدارس به خصوص دانش آموزان کاردانش انجام گیرد.
وازه های کلیدی : یادگیری ، راهبردهای شناختی(مرور وتکرار، بسط وگسترش وسازمان دهی )، راهبردهای فراشناختی (برنامه ریزی، کنترل و نظارت ونظم دهی )، مبانیICT( ویندوزو اینترنت) عملکرد، هنر جویان کاردانش.
- آزمون هوشی ( آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون ) فرم میانی برای سنین 9تا18 سال جهت کنترل متغیر هوش.
- آزمون درک مطلب: پس از اخذ مجوزهای لازم برای اجرای پژوهش به منظور انتخاب آزمودنی ها به هنرستان انتخاب شده مراجعه شد و60 نفر از دانش آموزان سال دوم کامپیوتر به صورت تصادفی انتخاب شدند. بعد از اجرای آزمون هوشی و مشخص شدن اینکه از لحاظ هوشی در سطح هم سان قرار دارند گروهها تشکیل شد در دو گروه 30نفری در گروه های آزمایشی دو گانه (گروه شناختی، گروه فراشناختی( جایگزین شدند. بعد از مشخص شدن گروه ها از تمام گروه ها پیش آزمون کامپیوتر به صورت مشابه و در شرایط یکسان به عمل آمد. با مقایسه نتایج آزمون مشخص شد که در ابتدا گروه ها از لحاظ عملکرد در آزمون ها تقریباً به صورت یکسان عمل کرده اند. برای اجرای آزمون ها ابتدا آزمودنی ها یک متن کامپیوتر را مطالعه می کردند و سپس به سوالا تی که ازهمان متن تهیه شده بود پاسخ می دادند. لازم به ذکر است که هم مرحله خواندن متن وهم مرحله پاسخگو یی به سؤالات بدون محدودیت زمانی بود. پس از اجرای پیش آزمون ها، هر دوگروه در معرض یک برنامه آموزشی متفاوت ازهم قرار می گرفتند. برنامه آموزشی در طول ٦ جلسه ٦ ساعت گنجانده شده بود و در طول این جلسات اطلاعات و مهارت مای مربوط به این راهبردها به آزمودنی هاآموزش داده می شد در هر جلسه سه محور اصلی در نظر گرفته می شد ١) ارائه توضیحات کامل در مورد موضوعات و مهارت ها یی که برای آن جلسه در نظر گرفته شده بود.٢) کاربرد های کلاسی توسط آزمودنی هادرکلاس بررویموضوعات درسی.٣ ) ارائه تمرینات و تکالیف لازم که آزمودنی ها بایستی در منزل وکلاس آنرا انجام می دادند این تمرینات درجلسه بعدی قبل ازشروع درس جدید توسط پژوهشگر بررسی می شد واشکالات آنها رفع می گردید .جلسات آموزشی بر اساس برنامه آموزشی بالادر ٦ گام تدوین و اجرا شد. در هرگام پژوهشگر با کسب اطمینان از تسلط آزمودنی ها در گام قبلی به آموزش گام بعدی پرداخت. در ادامه به صورت خلاصه برنامه آموزشی گروه های شناختی، فراشناختی ارائه می شود .
7-3- اعتبار و روايي تحقيق
1-7-3- اعتبار تحقيق
منظور از اعتبارميزان انطباق و همگرايي يا جوربودن تعريف عملياتي با مفهوم مورد اندازه گيري است يا به عبارت بهتردر اعتبار به اين سوال پاسخ داده مي شود كه آيا واقعاً همان چيزي را مي سنجيم كه قصد سنجش آن را داريم؟ ارزيابي اعتبار نسبت به روايي بسيار غامض و پيچيده است چون خطا هاي سيستماتيكي كه بر اعتبار تأثير مي گذارد ( نه بر روايي)، از خطا هاي تصادفي به سختي قابل تشخيص است و همچنين اعتبار اندازه گيري عموماً به ملاحظات تئوريكي وابسته است و ديرباز بايستي در مورد ماهيت مفهوم مورد اندازه گيري و معناي آن از خود سوال بكنيم و اينكه آيا تعريف عملياتي باز نمود واقعي معنايي مورد نظر است يا خير. (سینگلتن و استرایت،1999،ص125-123).
روش هاي مختلفي براي بررسي اعتبار وسيله اندازه گيري وجود دارد كه در اين پژوهش از روش ارزيابي اعتبار به شرح زير استفاده شده است:
1-7-3-اعتبار محتواي تحقيق
براي تعين اعتبار محتواي، پس از تنظيم و طراحي گويه هاي لازم براي اندازه گيري متغير هاي پژوهش، پژوهشگر پرسشنامه را به متخصصان وهنرآموزان کامپیوتر نشان داده آنان نيز پس از بررسي و مطابقت سؤالات با متغيرهاي اندازه گيري شده نظرات خود را اعلام كردند، محقق نيز در اعمال نمودن تغييرات لازم براي بالا بردن اعتبار صوري وسيله اندازه گيري اقدام به تنظيم پرسشنامه نهایي خود نمود.
8-3- پايايي و روايي تحقيق
روايي با مفاهيمي چون ثبات و پايايي تداعي مي شود، به عبارت ديگر در روايي به اين سوال پاسخ داده مي شود كه آيا در اندازه گيري مكرر در شرايط مشابه نتايج همساني به دست مي آيد يا خير؟ و اگر تعريف عملياتي يك مفهوم مشتمل بريك سري آيتم وگويه اند، آيا اين آيتم ها با يكديگر داراي ثبات و پايايي اند؟ چون نمي توان ارزش واقعي مفهوم مورد اندازه گيري را به دست آورد، خطاهاي اندازه گيري فقط به صورت غير مستقيم بررسي مي شوند، در واقع خطاهاي تصادفي از روي ميزان پايايي اندازه گيريهاي مكرر تفسير مي شوند، اگر اندازه گيري هاي مختلفي، نتايج مشابهي را در طول زمان به بار آورد پس نمي توان گفت كه عاري از هر گونه خطاي تصادفي است، ارزيابي روايي نسبتاً راحت است و شيوه هاي كه براي اندازه گيري آن به كار مي روند مستقل از خطا هاي نظري تحقيق است. يعني اين شيوه ها مي توانند بدون ملاحظه آنچه واقعاً اندازه گيري مي شوند به كار گرفته شده و تفسير شوند. )سینگلتون و استرایت،1999 ،ص125-123)
روش هاي مختلفي براي سنجش پايايي وجود دارد، در تحقيق حاضر از تكنيك آلفايي كرونباخ براي سنجش پايايي مقياس ها بهره گرفته شده است. هر چه قدر پايايي گويه ها به سمت يك ميل كند يا نزديك شود به همان نسبت وسيله اندازه گيري بيانگر روايي بالا خواهد بود و بلعكس. در نهايت گويه هاي كه موجب كاهش ضريب آلفايي كرونباخ مقياس شدند از مقياس خذف گرديدند. و آزمون هوشی ریون نیز با آلفای87 صدم از نظر روایی قبلاً تأیید شده بود.
9-3- شرح محيط پژوهش و فرآيند انجام كار
جهت اجرا و انجام مطالعات، محيط مراكزهنرستانی سطح شهر کرمانشاه انتخاب شده است. و چون واحد تحليل لحاظ شده در اين محيط دانش آموز دختر هنرستانی بوده است، لذا مراكز هنرستانی موجود در سطح شهرکرمانشاه براي انجام اين تحقيق، اجزاء اصلي اين محيط به حساب آمده اند، فرايند انجام كار اين چنين بوده كه مطابق با اهداف موضوعي و شيوه نمونه گيري از مراكز هنرستانی سطح شهر کرمانشاه تعداد120 نفر هنرجو( 60نفر گروه آزمودنی ، 30نفر گروه کنترل در همان هنرستان و30نفر در خارج از آن مرکز) مورد پژوهش قرار گرفتند.
10-3 روش هاي تحليل آماري
در هر پژوهش با در نظر گرفتن سطوح تحليل متغيرها از تحليل آماري مناسب استفاده مي كنند و انجام آزمون هاي آماري و بدست آوردن آماره های لازم تابعي از نوع داده هاي تحقيق هستند. در این پژوهش جهت تجزیه وتحلیل داده ها ی به دست آمده از آزمودنیها روش های گوناگون آماری به قرار زیر استفاده گشته است.
- روش هاي تحليل آماري توصيفي، كه شامل میانگین جداول و نمودارها فراوانی مورد استفاده قرار گرفت. (دلاور، 1383) راجع به آمار توصیفی گفته است، این نوع آمار به پژوهشگر در طبقه بندی خلاصه کردن، توصیف وتفسیر اطلاعات جمع آوری شده و برقراری ارتباط از طریق آنها کمک می کند.
- روش هاي تحليل آماري استنباطي:
آمار استنباطی نمونه کوچکی از آزمودنی ها، ویژگیهای جامعه ای که نمونه از آن انتخاب شده است را برآورد یا استنباط می کند(دلاور،1383). برای آزمون فرضیه های پژوهش از T.Test( گروه آزمایشی گروه کنترل 1 و گروه کنترل 2) استفاده شده است.
- استفاده از نرم افزار SPSS در تجزیه و تحلیل داده ها
11-3- خلاصه ای از برنامه آموزشی اجرا شده
برنامه آموزشی گروه شناختی:
جلسه اول: در طول این جلسه دانش آموزان با مفاهیم و اصول کلی مطالعه آشنا شدند، سپس راهبردهای تکرار مطالب آسان و ساده به آنها آموزش داده شد و لزوم رعایت ساختار مطالب طولانی و مشابه در حفظ کردن گوشزد شد همچنین بر روی پرآموزی تأکید شد یعنی به دانش آموزان توضیح داده شد که یک مطالب را به دفعات متعدد مطالعه کنند. البته بین این واحدهای مطالعه بایستی فاصله لازم رعایت شود. فاصله بین واحدهای یادگیری بعد از ساعات اولیه مطالعه به تدریج افزایش پیدا می کند. سپس به دانش آموزان آموزش داده شد که اصطلاحات کلیدی و مهم متنی را که مطا لعه می کنند مشخص سازند. روش مکرر نویسی نیز به عنوان یکی از روشهای تکرار اطلاعات به آنها آموزش داده شد. پس از پایان بحث بر روی راهبرد مورد نظر تمرین هایی انجام شد و هم چنین تکالیفی برای دانش آموزان تهیه شد که تا جلسه بعدی آنها انجام و تحویل دهند .
جلسه دوم: در طول این جلسه موضوعاتی همچون خط کشیدن زیر مطالب مهم و علامت گذاری متن در هنگام مطالعه، روش های برجسته سازی مطالب و موضوعات مهم، خلاصه کردن مطالب و یادادشت برداری وحاشیه نویسی به دانش آموزان یاد داده شد.
جلسه سوم: آموزش هایی در رابطه با راهبردهای بسط و گسترش اطلاعات از طریق افزودن جزئیات بیشتر به مطالب تازه، خلق مثال ها و مواردی برای مطلب، ایجاد تداعی بین موضوع مورد یادگیری و اندیشه های قبلی و هم چنین استنباط کردن مطالب جدید از موضوع و تفسیر و تحلیل روابط میان اجزای تشکیل دهنده مطلب ارائه شد .
جلسه چهارم: آموزش هایی در مورد استفاده از واسطه ها، تصویرسازی ذهنی و روش مکان ها، کلمه کلید، سرواژه، یادداشت برداری، قیاس گیری، بازگو کردن مطالب به زبان خود، خلاصه کردن مطالب، آموزش دادن مطلب ارائه شد .
جلسه پنجم: روش های سازماندهی مطالب، طرح های شعاعی، سازمانی، هرمی، سولی، همپوشی، کاربرد آنها، دسته بندی اطلاعات جدید در قالب های متنی، تهیه فهرست عناوین و سرفصل ها توضیح داده شد و تمرین شد .
جلسه ششم: روش های تبدیل متن درسی به طرح های سازمانی، استفاده از نمودار درختی برای خلاصه کردن اطلاعات، استفاده از نمودارگردشی برای توضیح فرایند، روش تهیه رئوس مطالب، ترسیم نمودارها و تصاویر برای مرتبط کردن مطالب به هم آموزش داده شد.
برنامه آ موزشی گروه فراشناختی :
جلسه اول: ساختار حافظه، علل فراموشی، شرایط مطالعه، داشتن هدف، تصویر ذهنی مثبت و علاقه به موضوع توضیح داده شد .
جلسه دوم: آموزشهایی درارتباط با راهبردهای برنامه ریزی درسی، تعیین هدف در مطالعه ( انواع مطالعه)، تعیین سطح دشواری متن، تعیین سرعت خواندن، پیش بینی زمان لازم برای مطالعه، انتخاب راهبرد، سطوح مختلف خواندن از لحاظ سرعت ارائه شد .
جلسه سوم: راهبردهای کنترل و نظارت در ارزشیابی پیشرفت، نظارت برتوجه، طرح سؤال در ضمن مطالعه و یادگیری، روش های طرح سؤال، کنترل زمان، کنترل سرعت خواندن روش علامت گذاری در حین خواندن آموزش داده شد .
جلسه چهارم: راهبردهای نظم دهی، تعدیل سرعت مطالعه، اصلاح یا تغییر راهبردهای شناختی، مشخص کردن اشتباهات و از بین بردن آنها یاد داده شد .
جلسه پنجم: مقایسه یاد گیری های جدید و قدیم با هم، در رابطه با مطلب مورد نظرکارهای خلاقانه ای انجام دادن، با توجه به دانش پیشین و دانش جدید موقعیت خود را برای یادگیری بیان کردن، درباره ماهیت دانش مورد یادگیری بحث کردن و نقد محتوا یا متن آموزش دا ده شد .
جلسه ششم: آموزش هایی در رابطه با طرح ریزی برای بدست آوردن نتایج و فرضیه سازی، ارزشیابی از بازده و پایان کار، نقد دانش و یادگیری خود در مورد مطلب مورد نظر، بررسی و کشف اثر بخشی راهبردهای یادگیری در شرایط مختلف وخود تشویقی و خود تنبیهی ارائه شد .